NggLBS. Afiyetle yediğimiz sulu sulu şeftalilerin içinden çıkan çekirdekleri ekerek şeftali bitkisi elde etmemiz mümkün olabilir mi? Peki ya bahçemiz olmadan sadece saksı içinde şeftali çekirdeklerini çimlendirebilir miyiz? Sizin de aklınıza bu sorular takılıyorsa, balkonunuzda saksı içinde bitkiler yetiştirmeyi, domatesler, salatalıklar, kayısılar, çilekler yetiştirip gönül rahatlığıyla onları tüketmeyi seviyorsanız hemen buyurun bu tarafa doğru alalım sizi. Evde, saksı içinde şeftali nasıl yetiştirilir öğrenince hemen denemek isteyecek, "Keşke şimdiye dek denemiş olsaydım" diye düşüneceksiniz. Bitkiniz yeşermeye başladıkça ise mutluluğunuz ikiye katlanacak, eminiz. Hadi hemen şimdi evdeki şeftalilerinizi afiyetle yiyip çekirdeklerini bir kenara ayırmaya başlayın. Sonrasını gelin adım adım anlatalım. Saksıda şeftali nasıl yetiştirilir Şeftali çekirdeği çimlendirme Şeftalilerinizi afiyetle yedikten sonra elinizde kalan o sert kabuklu çekirdekleri nasıl değerlendirebileceğinizi düşünüyor, onları çimlendirmenin yollarını arıyorsanız doğru yerdesiniz demektir. Elbette çekirdekleri o şekilde doğrudan toprağa gömerek de sonuç almayı bekleyebilirsiniz ama sert kabuğu sebebiyle içindeki çekirdek ihtiyacı olan besin ve suya ulaşamayabilir ve çimlenmeyebilir. Tam da bu yüzden biz şeftali çekirdeklerini çimlendirme ihtimalinizi yükseltecek soğuk katlama yönteminden söz edeceğiz. Şeftali çekirdeklerinizi sağlıkla çimlendirmek için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz Öncelikle şeftalinin birçok türü olduğu için şeftali alırken saksıda yetiştirebileceğiniz türleri seçmelisiniz. "Garden Gold", "“El Dorado" gibi birkaç şeftali türü bu açıdan daha verimli olarak biliniyor. "Eğer şeftali türlerinden çok anlamam" derseniz satın alırken sorarak detaylarını öğrenebilirsiniz. Aldığınız şeftalileri tükettikçe sert kabuklu çekirdeklerini de biriktirin. Tek bir şeftali çekirdeğiyle de yapabilirsiniz ancak her çekirdek çimlenmeyeceğinden başarısız olma ihtimaliniz yükselir. Ardından biriktirdiğiniz şeftali çekirdeklerinin sert kabuklarını içindeki tohumuna zarar vermeyecek şekilde, bir çekiç yardımıyla dikkatlice kırın. Sert kabuğun içinde sizi bekleyen bütün halde ve bademe benzeyen şeftali tohumlarını güzelce ayıklayın. Temiz birkaç kağıt havluyu küçük parçalara ayırın. Her bir kağıt havlu parçasının içine birer şeftali tohumunu yerleştirin ve kağıt havluları temiz suyla tamamen ıslatın. Küçük kilitli poşetlerin ya da buzdolabı poşetlerinin içine tek tek içinde tohumların yer aldığı ıslak kağıt havluları yerleştirin. Her birini tek tek yerleştirmemizin sebebi çimlenme ihtimalini artırmak. "O kadar çok sayıda küçük kilitli poşetim yok" derseniz büyük ve tek parça bir kağıt havluya tüm tohumları aralıklarla dizerek de aynı işlemi tekrarlayabilirsiniz. Hazırladığınız bu kilitli poşetleri yaklaşık 15-20 gün boyunca 20-23 santigrat derece sıcaklığın bulunduğu karanlık bir ortamda bekletin. 20 günün ardından kilitli poşetleri ağzını hiç açmadan buzdolabına koyun. Buzluğa değil buzdolabına koymanız gerekiyor, aklınızda bulunsun. Buzdolabına koyduğunuz şeftali tohumlarını bu şekilde 2,5-3 ay boyunca buzdolabında bekletin. Bu işlem soğuk katlama için gerekli Mevsim sonbahara gelip 2,5-3 ayı tamamladığınızda tohumları buzdolabından ve kilitli poşetlerin içinden çıkarın. İçini verimli toprakla doldurduğunuz saksıların üzerine aralıklarla yerleştirmeye başlayın. Tohumları yerleştirirken filizlenmeye başlayan kısmın üstte kalmasına özen gösterin. Tohumların üzerinin toprakla çok örtülmediğinden emin olun ve can suyunu verin. Doğru bir bakımla şeftali tohumlarınız yavaş yavaş yeşermeye ve filiz vermeye başlayacaktır. Elinize sağlık. Evde şeftali yetiştirirken mutlaka bilinmesi gerekenler nelerdir? youtube Şeftali çekirdeklerini nasıl çimlendirebileceğinizi anlattık ancak tohumları sadece çimlendirmekle yetinmek olmaz. Şeftali bitkisi yetiştirebilmek için toprak seçiminden sulamasına, şeftali bakımına da çok önem vermek gerek. Toprak seçimi Şeftali bitkisi torf, yani organik maddeler bakımından zengin topraklarda daha verimli bir şekilde yetişme imkanı buluyor. Bu sebeple mutlaka şeftalinin yetişmesine uygun toprak seçtiğinizden emin olun. Eğer toprak türlerini ayırt edemiyorsanız çiçekçilerden ya da yapı marketlerin bitki reyonlarında çalışanlardan bu konuda destek alabilirsiniz. Saksı seçimi Pek çok bitki gibi şeftali bitkisi de drenajlı saksılarda daha verimli bir şekilde yetişiyor. Bu sebeple saksının altında fazla suyun akıp gitmesini sağlayacak kanalların deliklerin bulunduğundan emin olun. Sulama Şeftali bitkisinin sağlıkla yetişmesi için toprağının nemli olması gerektiğini unutmayın. Ancak toprağın çok ıslak olmadığından da emin olun. Toprağın çok kuru ya da ıslak olup olmadığından emin olmak için bir parmağınızı toprağın içine daldırıp çıkarın. Eğer tamamen kuru çıkıyorsa hemen sulama yapın, eğer nemli ise birkaç gün sonra sulama yapabilirsiniz. Eğer çok ıslak çıkıyorsa köklerin çürümesinin önüne geçmek için saksının drenajını kontrol edin, eğer saksının altındaki tablada su biriktiyse hemen suyu boşaltın. Şunları bilmenizde de fayda var Tıpkı kayısı bitkisinde olduğu gibi saksıda bir süre yetiştirebileceğiniz şeftali bitkisini daha çok verim alabilmek için mümkünse uygun topraklı bir bahçeye dikmelisiniz. Yeşeren bir fidan haline gelen şeftali bitkinizden verim alabilmek için zamanı geldiğinde aşılama yapılması gerektiğini unutmamalısınız. Tüm bunlar için ziraat müdendislerinden ya da şeftali ağacı yetiştiriciliği yapanlardan bilgi ve destek alabilirsiniz. Tüm bu koşulları doğru bir şekilde sağlandığında şeftali bitkisinden ancak 3-4 yıl sonra ilk mahsüllerinizi alabileceğinizi de unutmamalısınız. Sözün kısası şeftali bitkisini yetiştirebilmek için bolca emek vermeniz ve sabır göstermeniz gerekecek, aklınızda bulunsun. Badem Fidanı Hangi Mevsimde Nasıl Dikilir? Kışları ılık geçen yerlerde sonbaharda, kışları soğuk ve sert geçen yerlerde ise ilkbaharda badem fidanının dikim yapılması uygundur. Badem fidanı çıplak köklü üretildiğinde saçak kök yapma eğilimi azdır. Bu nedenle çıplak köklü badem fidanı ile bahçe kurulduğunda arazide fidan kaybı yüksek olduğundan tüplü fidan dikimi önerilmektedir. Fidan çukurlarını mümkün olduğunca önceden açıp, birkaç hafta bekletmeliyiz. Böylece çukurun içi güneş ve yağmurların etkisiyle tavlanır, kabarır ve havalanmış olur. Bademlerde kendisiyle ve karşılıklı uyuşmazlık görüldüğünden badem bahçeleri en az iki çeşitle kurulur. Bahçe, ekonomik önemi olan çeşitten iki sıra, tozlayıcı çeşitten bir sıra şeklinde dikilebildiği gibi, ekonomik önemi olan ve birbiriyle uyuşan, 8-10 fidana bir dölleyici hesabıylada dikim yapılabilir. Dikim aralıkları çeşitlere, ekolojik koşullara ve uygulanacak bakım koşullarına bağlı olarak değişir. Bu aralıklar, 3x3 m, 3x6 m, 5x5m veya 6x6 m olabilir. Badem fidanları dikimden hemen önce mutlaka dikim budamasına tabi tutulmalıdır. Dikim budamasında amaç fidanların söküm esnasında zedelenen, ezilen, kopan kök kısımlarını kökün sağlam yerinden kesmek, birbiri üzerine binen kökü ayıklamaktır. Ayrıca fidanın tacı ile kök arasındaki dengeyi korumak için, taç kısmındaki fazla dallarda kesilir Bademlerde tacı sınırlandırmak için Fidanların, ortalama aşı yeri üstünden 80 cm tepede bir göz üzerinden kesilir. Bu şekilde dalların uçlarında bulunan ve daha erken uyanan gözler uzaklaştırılarak, fidanın uyanması geciktirilir ve buda fidanın tutmasını kolaylaştırır. Yan dallar da 10 cm dışa bakan bir göz üzerinden kesilir. Dikim budaması yapılan fidanlar hemen yerlerine dikilmelidir. Dikim kesinlikle derin yapılmamalı, fidanın aşı noktası her durumda toprak yüzeyinden, en az 5-10 cm yukarıda kalmalıdır. Aşı noktası toprağa gömülen fidanların kuruyacağı unutulmamalıdır. Fidanın aşı yönü hakim rüzgar yönüne denk getirilir,dik duracak şekilde bir elle tutulur, Kökler toprakla kapatılır ve çukur doldurulur. Aşılanmış dalı güneye denk getirin, böylece asıl aşı yeri bu dalın kuzeyinde kalır ve güneş yanığından korunmuş olur. Çukurun yarısı dolduğunda ve tam dolduğunda toprak ayakta iyice bastırılır. Bölgede şiddetli rüzgar varsa fidanın dibine herek dikilir ve fidan bu hereğe 8 şeklinde, plastik dal bağlama ipiyle bağlanır. Kök bölgesindeki boşlukların kapanması ve fidanı köklerinin toprakla iyice kaynaşması için bol miktarda can suyu verilir. Can suyu sonrasında meydana gelecek çökme ve kenardaki çatlamalar için hafif bir topraklama yapılır. Yeni badem bahçe tesisinde dikim esnasında fidan başına 50-100 cc HUMİK ASİT en az 5 katı sulandırılarak veya can suyu ile birlikte verilmelidir. Dikimden önce fidanların kök kanserine Agrobacterium tumefaciens karşı koruyucu bir önlem olarak ülkemizde de piyasaya sürülen Nogall gibi bazı biyolojik bakterisitlerle muamele edilmesi önerilmektedir. ilkbaharda fidanlar uyanmadan önce ilk şekil terbiyesi yapılmalıdır. Yeni badem bahçelerinde iyi bir meyve tutumu için mutlaka arı faaliyeti önem kazanır. Bu nedenle her 5 dekara 1 arı kovanı konulmalıdır. Aşılı Açık Kök Badem Fidanlarında Dikerken Nelere Dikkat Edilmeli? Fidan çukurlarını en, boy ve yükseklik olarak 50 cm olacak şekilde kazabilirsiniz. Sitemiz üzerinden gönderilen açık kök badem fidanlarında fidanı dikime uygun hale getirmek için kök ve tepe budaması yapılmaktadır. Gönderilen fidanların kök budaması yapıldıktan sonra aşı noktasından sonra 60-70 cm tepe budaması yapılmaktadır. Fidan çukurunuza fidanı dik bir şekilde yerleştirdikten sonra fidanın aşı noktası, toprak üstünden kalacak şekilde fidan çukurunu toprakla kapatınız ve sıkıştırınız. Fidan başına 5-15 litre arasında can suyu vermeyi muhakkak veriniz. Can suyunu fidan çukurunun yarısını toprakla kapattıktan sonra 5 litre, kalan kısmını toprakla kapattıktan sonra 5 litre olacak şekilde verebilirsiniz. Daha sonra fidanın yanına destek çubuğu çakınız ve fidanı, destek çubuğuna sekiz rakamı olacak şekilde iple bağlayınız. Aşılı Açık Kök Acı Badem Anaçlı Badem Fidanlarında Dikim Mesafesi Nedir? Aşılı acı badem anaçlı badem fidanlarını fidanlar arası 5 metre, sıralar arası 6 metre olacak şekilde dikebilirsiniz. Aşılı Badem Fidanı Ne Demektir-Aşılı Badem Fidanı Nasıl Elde Edilir? Aşılı badem fidanı, anaççöğür üzerine farklı aşılama yöntemleri kullanarak yeni badem çeşidinin elde edilmesiyle oluşan fidan demektir. Örneğin Kasım ayından badem çekirdeklerini toprağa attıktan sonra baharda filizlenen bitki delice, yabani veya harap bir badem fidanıdır. Çöğür olarak adlandırılan bu yabani badem fidanına, geliştirilmiş veya doğada tesadüfen bulunan iyi badem çeşitlerinin aşılanması sonucu elde edilen fidan, aşılı badem fidanıdır. Fidan Üretiminde Kullanılan Anaç Ne demektir? Fidan üretiminde kullanılan anaç veya çöğür aşı yapılan bitkiye denmektedir. Klasik anaçlı fidan demek o bitkinin çekirdekten yetişen bitkisine yapılan aşı ile oluşan fidan, bodur veya yarı bodur anaçlı fidan ise klon anaçlı fidanlara aşılama yöntemi ile üretilen fidan demektir. Badem fidanı üretiminde kullanılan anaçlar, klasik anaç olarak acı badem anacı, yarı bodur anaç olarak garnem anacı, gf677 anacı kullanılmaktadır. Aşılı Açık Kök Badem Fidanında Kullanılan Anaçlar Nedir? Satışta olan klasik anaçlı aşılı badem fidanlarında kullanılan anaç acı badem anaçlı badem fidanlarıdır. Yarı bodur badem fidanlarında kullanılan anaç gf677 ve garnem anacıdır. Açık KökÇıplak Köklü Badem Fidanı Ne Demektir? Açık kök badem fidanı, tarlada yetiştirilen, kökü direk toprakta olan fidan yaprağını döktükten sonra dikime hazır hale gelen ve belli dönemlerdeKasım-Nisan Ayları arası satışa sunulabilen-dikilebilen badem fidanı demektir. Aşılı Açık Kök Badem Fidanları Ne Zaman Dikilmelidir? Aşılı açık kök badem fidanları yaprak dökümüyle beraber Genelde Kasım ayı 1 ile 2. Haftasından itibaren , Bölgelere ve rakıma göre Nisan ayının son haftasına kadar dikilebilmektedir. Açık Kök Badem Fidanlarını Dikerken Nasıl Korumalıyım? Hava Şartları Sebebiyle Dikim yapamazsam Fidanları Nasıl Korurum? Açık Kök badem fidanlarını dikerken kökleri hava almayacakRüzgâr almayacak şekilde şekilde dikmelisiniz. Size gönderilen badem fidanlarını önce köklerini su yardımıyla biraz nemlendirip arazi üzerinde ambalajında çıkartarak çıkartıp dikiniz. Fidanları hava şartları müsaade etmiyorsa bir çukur açıp hava almayacak şekilde gömünüz. Açık Kök Badem Fidanı Çeşitleri Nelerdir? Sitemiz olarak geniş bir badem fidanı üretim yelpazemiz olup üretilen açık kök aşılı badem fidanı çeşitleri, Teksas Bademi, Nonpareil Bademi, Ferragnes Bademi, Ferraduel Bademi, Bertina Bademi, Lauranne Bademi, Ak Bademi, Nurlu Bademi çeşitleridir. Badem Fidanlarında Gübreleme Nasıl Olmalıdır? Badem Fidanlarında gübreleme ağacın yaşına göre değişmektedir. Gübreleme yapmadan önce mutlaka toprak analizi yapılmalıdır. Örneğin Toprağınız kireçli ise mutlaka toprağınıza kükürt veriniz. Mümkünse hızlı sonuç almak için sıvı kükürt veriniz. Genel olarak Kışın Fosfor, potasyumlu karışımlı kompoze gübreler kullanabilirsiniz. Kışın kullanacak olduğunuz kompoze gübrelerin azot oranının az olmasına dikkat ediniz hatta hiç olmasın. Meyve döneminde potasyum, bor içerikli gübreler hasat yapıldıktan azot ve arkasından çinko, bor, fosfor karışımlı gübreler verebilirsiniz. Gübreleme yapıldıktan sonra muhakkak bolca sulama yapılmalıdır. Badem fidanı dikerken Leonardit kökenli organik gübreler verebilirsiniz. Bu tarz gübreler hem kök gelişiminin daha hızlı olmasını hem de toprağın ph seviyesine orta seviyeye çekerek fidanın daha iyi beslenmesini sağlar. Bu gübreleri kullanırken toprakla iyice karıştırarak veriniz. Köke direk uygulama yapmayınız. Tozlayıcı Badem Fidanı Ne Demektir? Tozlayıcı badem fidanı demek bahçedeki ana çeşit olan bademdeki çiçek dönemindeki çiçeklerin, meyveye daha fazla dönüşmesini sağlayan badem fidanı demektir. Bir başka deyişle döllenmeyi artırmaktadır. Tozlayıcı olan badem çeşitleri de meyve vermektedir. Örneğin Ferragnes badem fidanının tozlayıcısı Ferraduel badem çeşididir. Tozlayıcı olmadan da tek başına dikim yapabilirsiniz fakat ağaç başına alacak olduğunuz meyve miktarı düşecektir. Dikilen 2 Yaşlı Badem Fidanı Ne zaman Meyve Verir? Uygun koşullar altında dikilen bir badem fidanından 1-2 yıl içerisinde meyve görmeniz oturması ise 4. Yıldan sonra olmaktadır. Açık Kök Aşılı Badem Fidanı Satışı Nasıl olmaktadır? Sitemiz üzerinde tüplü badem fidanları 12 ay dikildiği için 12 ay boyunca satışı olmakta olup açık kök badem fidanlarında ise kasım ayı ile beraber açık kök badem fidanlarının satışına başlanmakta ve nisan ayı itibarı ile satışlar sona ermektedir. Ev İçerisinde, balkonda, terasta saksıda badem fidanı ağacı yetiştirebilir miyim? Ev İçerisinde, balkonda, terasta saksıda badem fidanı ağacı yetiştirebilirsiniz. Yeter ki güneş alan bir yer olsun. Saksıda Yetiştirmek için kullanacak olduğunuz saksı asgari,9 litrelik bir saksı olmalıdır. Saksıda içerisinde kullanacak olduğunuz maddenin %85 i toprak geriye kalanı ise torf olmalıdır. Ev içerisinden yetiştirmek için kışın fidanların soğuklamasını almasını sağlamak adına çok soğuk geçen bölgelerde 1 ay dışarıda ılıman bölgelerde ise 2 ay kadar dışarıda kalmalıdır. Badem Yetiştiriciliği Üretim Miktarı ve Ticareti; tonluk üretim miktarı ile ABD dünya kayısı üretiminde % 43lik payla ilk sırada yer almaktadır. Avrupa’da önemli badem üretici ülkeler; İspanya, İtalya, Yunanistan ve Portekiz’dir. Asya kıtasında Suriye, İran, Pakistan, ve Çin önemli üretici ülkelerdir. Ülkemizin badem üretimi ton arasında olup bu üretim yetersiz olduğu için Türkiye özellikle Kaliforniya’dan her yıl önemli miktarlarda badem ithal etmektedir. Önemli badem üretici bölgelerimiz Ege ve Akdeniz Bölgeleri olup bu bölgeleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi izlemektedir. Son yıllarda özellikle GAP bölgesinde büyük ölçekli badem bahçeleri kurulmaya başlanmış olup gelecek 10 yılda ülkemizin badem üretiminin önemli miktarlarda artması beklenmektedir. Badem Yetiştiriciliğinde İklim ve Toprak İsteği; Badem yaprağını döken meyve türleri içerisinde erken çiçek açması nedeniyle ilkbahar geç donlarından en fazla etkilenen meyve türleri arasında yer alır. Bahçe tesis edilecek yörede ilkbahar geç donlarının oluş zamanları etüt edilmeli, Ferragnes, Ferrastar, Ferraduelgibi Fransız çeşitleri, ya da Yaltinski, Primorski, Nitiriski gibi çeşitler dikilmelidir. Bademin odun dalları kışın -25, -30°C’ ye kadar dayanmakla birlikte çiçek tomurcuklarının soğuğa dayanımları dönemlere göre farklı olmaktadır; çiçeklenme öncesi çiçek gözleri, -3,-3,5°C,çiçeklenme sonuna doğru, -1,5,-2 °C, küçük meyveler ise; -0,5-0,6 °C’ ye kadar dayanır. Badem meyvelerinin olgunlaşması gerekli toplam sıcaklığın büyüme mevsimi boyunca yeterli olmaması durumunda meyvelerin gelişmesi ve olgunlaşması yeterli olmaz. Çiçeklerin açtığı havaların yağışlı ve sisli olması arı faaliyetini sınırlayacağı, ayrıca düşük sıcaklıklar döllenmede çim borusunun gelişimine engel olacağı için döllenme tam gerçekleşmez. Bu tür havalar monilya gibi mantari hastalıklara da neden olur. Bademin kış soğuklama ihtiyacı 300-400 saat civarında olup bazı yörelerde kasım ve aralık aylarında bu süreyi tamamlayıp ocak ayı ortalarında çiçeklenmeye başlayabilirler. Bademler; geçirgen, kumlu, alüvyal, derin toprakları sevmekle birlikte kireçli, kuruve kır olarak tabir edilen topraklarda da yetiştirilebilmektedir. Bademler % 25-30 kireç içeren topraklarda bile yetişebilmektedir. Badem kurulacak bahçelerde taban suyunun yüksek olmaması gerekir. Taban suyu yüksek seviyelerde olan yerlerde köklerde yetersiz oksijen nedeniyle asfeksiölümler olmaktadır. Badem Fidanında Anaç Kullanımı; Bademlerde en fazla badem ve şeftali tohumları anaç olarak kullanılmaktadır. Hem kültür bademleri Teksas, Garrigue, Atocha, Desmaya çeşitleri ile yabani acı bademlerin tohumları da anaç olarak kullanılmaktadır. Bu anaçlar kurak koşullara dayanıklıdır. Badem tohum anaçları Kök Kanseri, Kök Mantarı, Meşe Kök Mantarı, Verticilium solgunluğuna hassas, kök ur ve yara nematodlarına hassastır. Şeftali anaçları ise kurağa ve kirece hassas olup bademlere göre daha yüzlek kök geliştirir. Şeftali anaçları üzerinde verime badem anaçlarına göre daha erken meyveye yatmakla birlikte ömürleri bademlere göre daha kısadır. Son yıllarda şeftali badem melezleri bademde anaç olarak kullanılmaya başlatılmış olup bunlardan en önemlisi GF 677 dır. Bu anaçta kök kanseri, meşekök mantarı ve vertisilium çürüklüğüne hassastır. Diğer bir şeftali badem melezleri; 557 Hansen 2168, Hansen 536, Adafuel anaçlarıdır. Son yıllarda Gadaman, Barrier-1 ve GN- 15 Garnem, GN-22 Felinem gibi yeni anaçlar da bademlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Badem Bahçe Tesisi, Terbiye Sistemleri ve Budama; Badem çeşitlerinin çoğu kendine uyuşmaz olup bahçede yeterli miktarda dölleyici çeşit bulundurulmasında yarar vardır. En yaygın yetiştirilen Nonpareil çeşit için Teksas, Peerless, Nu Plus Utra, Thampson ve Carmen çeşitleri dölleyici olarak kullanılmalıdır. Teksas, Carmen ve Thamson Nonpareil’ den sonra, No Plus Ultra, Peerless çeşitleri daha önce çiçeklenir. Tuono çeşidi kendine verimlidir. Ferragnes, Ferrastar ve Ferraduel çeşitleri birbirlerini döllerler. Bademlerde ağaçlar kuvvetli gelişir ve yarı yayvan taç oluşturur. Bu nedenle goble ve modifiye lider terbiye sistemleri uygulanmaktadır. Tam verime yatmış ağaçlarda verim budaması yapılır. Bademde meyve dallarının ömrü 5 yıl kadardır. Lider dal çevresinde 3 ana dal bulundurulmalı, bu dalların gövdeden çıkış yönleri farklı açılarda olmalı ve aralarında mesafe bulunmalıdır. Aşırı güneşlenmenin olduğu yerlerde değişik doruk dallı terbiye sistemi uygulanmalıdır. Bademlerde şeftaliler gibi sert budama yapılmaz. Budamada meyve vermeyen dallar, 4-5 yaşında mayıs buketleri taşıyan dallar kesilerek ağaç yeni sürgün vermesi için teşvik edilir. Ağaç Budama Ne Zaman Yapılır? Ağaç budama mevsimi belli aylarda yapılan bir seyreltme ve verim çalışmasıdır. Ağaçların bakımı, gelişimi ve meyve ağaçlarının ise verimini artıran bu çalışma gerçekten ciddi bir bilgiye sahip olanlar tarafından yapılmalıdır. Peki ağaçları neden budarız? yukarıda da belirttiğimiz üzere ağaçların gelişimin sürecini hızlandırmak ve sağlıklı olması için yapılmalıdır. Ağaç budama zamanı her zaman olmaz. Şöyleki yani biz rast gele bir ağacı istediğimiz zamanda budama yapamayız. Mevsiminde budanmayan ağaç ne olur? Genellikle şürür, sağlıklı bir ömür sürmez meyve ağacı ise verimi kesinlikle düşmeketdir. Ağaç budamanın amaçları nelerdir? Ağaç budamanın maksadı; ağaç ve ağaçcıkları içeren odunsu bitkilerde gelişmeyi kuvvetlendirip hızlandırarak, ağaçları sağlıklı gelişimini artırmak, ağaçlara ve ağaçcıklara istenilen formu vermek, çalı türlerinde ise çiçeklenmenin artırılmasını sağlamak, meyvelerin miktarını, verimliliğini artırmak. Düzenli ve Ağaçları budama mevsiminde budama yapmak çok önemlilik arz etmektedir. Ağaçlara su yürüme zamanı sona erdği zamanlara ağaçlar budanır. Her ağacın tahmini belli budama zamanı vardır ama bu genel olarak sonbahar ve kış sonu yapılan budamadır. Ağaç budama yaparken güvenlik önlemleri? Ağaç budama yaparken belirli yüksekliklerde olan ağaçları vinç kullanarak yapmak ve iş güvenliği kıyafetleri ile yapmak, budama aletlerini ve malzemelerini düzgün kullanmak çok önemlidir. Ağaçlardan düşecek dal parçaları ve kırıntıların yere inme aşamasında çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Ağaç budama zamanları Ağaç ve Ağaçcıkları Budama Teknikleri İster yaş ister kuru budama olsun bir dirsek bırakılarak budama yapılmaması gerektiği gibi, çok dipten gövdeye girecek tarzda bir budamanın yapılması da hatalıdır. En iyi budama dalın gövdeye birleştiği koruyucu kısımda yapılanıdır. Meyve veren ağaçları budama takvimi Erik ağacı budama, Şeftali ağacı budama, Kayısı ağacı budama, Kiraz ağacı budama, Vişne ağacı budama, Karayemiş ağacı budama, Kızılcık ağacı budama, İğde ağacı budama, Yemişen ağacı budama, Kuşburnu ağacı budama, Elma ağacı budama, Armut ağacı budama, Ayva ağacı budama, Ünnap ağacı budama, Alıç ağacı budama, Kocayemiş ağacı budama, Muşmula ağacı budama, Ceviz ağacı budama, Badem ağacı budama, Fındık ağacı budama, Antepfıstığı ağacı budama, Kestane ağacı budama, Çamfıstığı ağacı budama, Üzüm ağacı budama, Çilek ağacı budama, Dut ağacı budama, Karadut ağacı budama, Ahududu ağacı budama, Böğürtlen ağacı budama, Frenk üzümü ağacı budama, Bektaşi üzümü ağacı budama, Mersin ağacı budama, Gilaboru ağacı budama, Kırmızı dal çileği ağacı budama, Limon ağacı budama, Portakal ağacı budama, Mandarin ağacı budama, Altıntop ağacı budam, Greyfurt ağacı budama, Turunç ağacı budama, Şadok ağacı budama, Laym ağacı budama, Bergamot ağacı budama, Kamkat ağacı budama, Kırmızı limon ağacı budama, Tatlı limon ağacı budama, Nar ağacı budama, Trabzon hurması ağacı budama, İncir ağacı budama, Kivi ağacı budama, Pikan ağacı budama, Artvin hurması ağacı budama, Zeytin ağacı budama, Yeni dünya ağacı budama, Avokado ağacı budama, Fejoa ağacı budama, Hint inciri ağacı budama, Ağaç kavunu ağacı budama, Keçi boynuzu ağacı budama, Mango ağacı budama, Guava ağacı budama, Papaya ağacı budama, Liçi ağacı budama, Anona ağacı budama, Muz ağacı budama, Ananas ağacı budama, Hurma ağacı budama İstanbul ve bütün ilçelerin ağaç budama firması olan Mavituğ sizlere güvenli ağaç budama ve zamanında budama yapılmaktadır. Şeftali Yetiştiriciliği, Şeftali Nasıl Yetişir,Ülkemizde en fazla Bursa ve Akdeniz bölgesinde yetiştirilmektedir. Dünya şeftali üretiminin % 50′ sini Akdeniz ülkeleri karşılamaktadır. Ancak ülkemiz uygun iklim koşullarına sahip olmasına rağmen üretim açısından söz sahibi ülkeler arasına girememiştir. Genellikle Akdeniz Bölgesi’nde erkenci, Ege ve Marmara Bölgesi’nde ise geçci çeşitler İsteği Şeftali yetiştiriciliğini sınırlayan faktörlerin başında; düşük kış sıcaklıkları, çeşidin kış soğuklama ihtiyacı, ilkbahar geç donları ve düşük yaz sıcaklığıdır. Kış sıcaklığının -18, -20 oC ye düştüğü yerlerde, gözler ve sürgünler erken çiçek açan meyve türü olması nedeniyle ilkbahar geç donlarından çok zarar görürler. Yaz sıcaklığının düşük olduğu yerlerde, meyvelerin olgunlaşması gecikir ve meyve verimi İsteği Şeftali; süzek, kumlu, killi, milli, çakıllı, derin ve çabuk ısınan alüviyal toprakları sever ve toprak pH’sı 6-7 arasında olması gerekir. Kumlu topraklarda yeterli sulama ve iyi gübreleme ile killi topraklarda iyi sonuç vermez. Böyle toprakta vegetasyon zayıflar ağaçlar mantari hastalıklara doğal bir dayanıklılık göstermez. Yapraklarda sararma, gövde ve dallarda zamk teşekkülü aşılı şeftaliler daha yüksek kireçli topraklara dayanıklılık gösterirken, nisbeten ağır topraklarda da erik anacı ve Kullanılan Anaçlar Şeftali çeşitlerini, özelliklerini kaybetmeden tohumla üretmek mümkün değildir. Pratikte şeftaliler aşı ile üretilmektedir. Fidan üretiminde daha çok durgun göz aşısı çoğaltılmasında çeşitli anaçlardan yararlanılır ve ağacın ömrü de aşılı bulunduğu anaca göre değişir. Bu süre şeftali çöğürü üzerinde 30 yıl, badem anacında 25 yıl, erik üzerinde 50 yıl ve kaysı anacı üzerinde de 40 yıl olduğu kaydedilmiştir. Genellikle de şeftalinin çoğaltılmasında şeftali çöğürü Tesisi Şeftali bahçeleri genel olarak, 1 yaşlı fidanlarla kurulur. Fidan dikimi tercihen sonbaharda yapılır. Ancak kışı soğuk geçen yerlerde ilkbahar dikimi tavsiye derinliğinde en iyi ölçü fidanları, fidanlıktaki derinliğinden daha derin dikmektir. Pratikte aşı yerinin toprak yüzeyinde kalması ile derinlik kökleri sökülürken zedelenmemeli, koparılmamalı ve yaralanan kısımlar yara üzerinden kesilmelidir. Gövde yüksekliği isteğe bağlı olup, bodur olarak yetiştirilecek ağaçlarda ortalama cm yükseklik tesisinde, öteki meyvelerde olduğu gibi derin bir toprak işlemesi şarttır. Bahçede ağaçlar arasında anaca ve toprak şartlarına göre 5 x 5 m veya 6 x 6 m mesafe Bakım İşleri Toprak İşleme Sonbahar, erken ilkbahar, ilkbahar sonu ve bazen de yaz mevsimi içinde olmak üzere bir yılda 4 sürüm yapılır. Ağaç dipleri belle işlenir. Ucuz olması nedeniyle yaz aylarında yapılması gereken toprak işlemesi yerine ot biçme Meyvelerin olgunluk tarihinden 3-4 hafta evvel yapılan sulamalar, en güzel sonucu verirler. Meyvelerin büyüklük, lezzet ve renkleri mükemmel olur. Toprağın işlenen kısmından aşağı doğru 10 cm. lik kısmı kuruduğunda, sulama zamanı gelmiş demektir. Sulamanın bir defada bolca suyla yapılması en uygun sulama şeklidir. Günün sabah ve akşam saatlerinde sulama yapılması, hem ağacın faydalanması ve hem de su ekonomisinin sağlanması yönünden önemlidir. Ayrıca taban suyu seviyesi kesinlikle yüksek olmamalıdır. Bu derinliğin en az 2 m. veya daha fazla olması bahçelerinde ürün yolu ile topraktan alınan besin maddelerinin tekrar toprağa verilmesi gerekir. Verilecek gübre miktarının yaprak ve toprak analizleri ile belirlenerek uygulanması en doğru bahçeleri kurulurken bir temel gübreleme yapılır. Şeftali bahçelerinde iyi bir gübreleme ahır gübresi veya yeşil gübreye ilaveten ticaret gübrelerinin verilmesi ile olur. Üç yılda bir dekara 1,5-2,5 ton hesabıyla ahır gübresi veya ekonomik olmadığı hallerde her yıl yeşil gübre verilerek toprağın organik madde içeriği gübrelerden her yıl ağaç başına her ağacın yaşı için 100 gr. hesabı ile Örneğin 5 yaşındaki ağaca 500 gr verilmesi faydalı gübreler sonbaharda ağacın gövdeden itibaren 1-1,5 m dışına açılacak bir ark içerisine bant şeklinde verilmesi, azotlu gübrelerinde ilkbaharda mart ayı başında 1/2 si, mayıs ayı başında da 1/2 olmak üzere serpme şeklinde verilmesi Şeftali ağaçlarında iki tip budama uygulanır. Yeni dikilen fidanlarda şekil budaması yapılır. Şeftali ağaçlarına goble veya değişik doruk dallı şekil verilir. Kurak bölgelerde ortası kapalı bölgemiz için de uygun olan doruk dallı şekil budama ise mahsule yatmış şeftali ağaçlarında uygulanan mahsul budamasıdır. Şeftalilerde meyveler buket dalları ve yıllık sürgünler üzerinde meydana gelir. Bu nedenle her yıl yeni sürgün teşekkülünün sağlanması gerektiği için sert budama bir budama yapabilmek için dal çeşitlerinin ve üzerinde bulunan gözlerin çiçek gözü, odun gözü durumu dikkate alınmalıdır. Budama esnasında çiçek ve odun gözlerini karışık şekilde taşıyan dallar bırakılmalı, yalnız çiçek gözü taşıyan dallar kesilmelidir. Budama uygulamalarında gerekiyorsa önce kalın dal kesimi yapılmalı sonra ana dallar üzerindeki dallar seyreltilmelidir. Ana dallar üzerinde 20-25 cm ara ile çıkış yerleri ve yönleri farklı dallar Bırakılan dalların uzunluğu 50-60 cm den fazla ise 1/3 oranında uçları kesilmelidir. Ana dalların uçları bir yan dal üzerinde kesilmeli, uç kısmında birbirine yakın iki veya daha fazla dal Şeftali ağaçlarında elle ve kimyasal maddelerle olmak üzere 2 şekilde seyreltme yapılır. Bazı kimyasal maddelerle şeftali ağaçlarında seyreltmede başarılı olunmamıştır. Elle seyreltme masraflı fakat daha emin bir yoldur. Pratik olarak seyreltme, erkenci çeşitlerde çekirdek sertleşmeye başladığı zaman, orta ve geç çeşitlerde ise haziran dökümünden sonra yapılmalıdır. Küçük meyveli çeşitlerde 8-12 cm, orta iri meyveli çeşitlerde 12-15 cm, iri meyveli çeşitlerde 15-20 cm de bir meyve dal üzerinde kalacak şekilde seyreltme Zararlıları ve Mücadelesi Kök Çürüklüğü Köklerde beyaz çürüklük yapan ve ağaçların ölümüne sebep olan mantari hastalıktır. Hastalık yeni başlamışsa, hasta kökler kazınır yerlerine %5’lik bordo bulamacı, % 2’lik Göztaşı, % 5’lik karaboya veya % lik Ceresan yaş’tan biri fırça ile sürülür ve aşı macunu ile kaplanır. Hastalık ilerlemiş ise, ince köklere kadar sökülüp kendi çukurunda yakılır ve metre kareye 3 kg sönmemiş kireç dökülür ve bahçede sağlamları korumak için sonbaharda veya ilk bahara girerken ağaçların taç izdüşümlerinin metrekareleri % 5 lik karaboya veya % 2 lik Göztaşı veya % 1 lik Ceresan yaş ya da % 2 lik formalin mahlülünden 10 litresiyle Kanseri Kök, kök boğazı ve dallarda urlar meydana getirerek ağaçların verimden düşmesine ve erken ölümüne sebep olurlar. Kültürel tedbir olarak; köklerinde ur görülen fidanlar yok edilmeli, urların kesilmesinde kullanılan bıçaklar sık sık ispirto alevinden geçirilmeli, toprak işlenirken ağaçların kök ve kök boğazları mücadele olarak; fidanların kökleri dikimden önce % lik Ceresan yaş + kil bulamacına batırıldıktan sonra dikilmelidir. Kök ve kök boğazlarında görülen urlar yaz aylarında kesilmeli ve yara yerlerine hazırlanan % 5 lik Bordo bulamacından 100 lt suyu 5 kg göztaşı + kg sönmemiş kireç konularak hazırlanır fırça ile sürülmeli, ilaç kuruyunca yara yerleri nebati katran ile Kloroz Yapraklarda kırmızımtırak kahverengi kurumlar görülür ve sonra dökülürler. Hastalanan ağaçlarda gelişme yavaşlar, verim düşer, kısmen veya tamamen Sequestrene 138 Fe, Fetrilon veya Reax İron gibi demir içeren preparatlardan biri Hastalığı Çiçek sürgün ve yaprakların kurumasına meyvelerin ise çürümesine sebep olan mantari bir hastalıktır. Sonbaharda hasta dallar ile siyah kabuklu mumya meyveler bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Çiçekler ve meyve Thiophanete Methyl, Benomyl, Captan, Dodine, Thiram’lı ilaçlardan biri ile Karalekesi Meyve ve sürgünlerde lekelerin meydana gelmesine sebep olan mantari bir hastalıktır. Bir yıl önce o bölgede zarar yapmış ise mutlaka mücadelesi yapılmalıdır. Kükürtlü veya organik preparatlardan birisi Zineb, Maneb, Metiram, Captan, Thiram, Rhodandinitrobenzol, Delan, WF., Dodine, Benomyl, Thiophanate Küllemesi Yaprak, meyve, tomurcuk ve sürgünler üzerinde kül renkli lekeler meydana getiren ve yaprak ve genç sürgünleri kurutan mantarların oluşturduğu bir hastalıktır. a Külleme sürgünleri kışın kesilip atılmalı, b Karathane, Binapacryl, Chinomethionat, Thiophanate, Benomyl içeren preparatlardan biri Delen Fungus yapraklarda delikler, meyve ve sürgünler üzerinde irili, ufaklı lekelerin oluşmasına, tomurcukları kurutmaya ve ortalama %30 meyve kaybına sebep olur. a Sonbaharda hastalıklı dallar kesilip yakılmalı, b Bordo bulamacı veya bakırlı preparatlardan biri, üçüncü ilaçlamada ise Zinep’li ilaçlardan biri Kıvırcığı Fungus bilhassa yapraklarda ve nadiren de meyvelerde şekil bozukluklarına sebep olur. Tomurcuklar kabarmadan önce Bordo bulamacı %2, Bakırlı preparatlar %1 dan biri ile; çiçek taç yapraklarının döküldüğü devrede de %03’lük zineb veya captan’lı preparatlardan biri ile Kırmızı Örümcek Yaprakların altına yada üstünde yerleşerek önce lokal olarak yaprak rengini bozarlar sonra durum tüm yaprağa, ağacın diğer yaprakları ile sürgünlerine yayılır. Meyveler yeterince beslenemez ve yaprak dökümleri olur. Yaprakta Kırmızı örümcek çeşidi belirlendikten sonra özel ilaçlarla mücadelesi yapılabilir. Özel akarisitler Chlorobenzilate-25, Dicofol-20 vb. ve insektisitler Diethion 50, Formothion 25, vb. kullanılan Ağacın gövde ve dalları üzerinde, bazı türler az veya çok meyve ve yapraklar üzerinde beslenip yaşarlar. Meyvelerde kırmızı lekeler oluştururlar. Uygun koşullarda hızlı çoğalıp ağacı kısmen veya tamamen kurutabilirler. Koşnillere karşı Methidation 40, vb. ilaçlardan biri kullanılırsa da ilaç seçimi söz konusu türe ait talimata göre Meyve Güvesi Larvanın girmiş olduğu genç şeftali sürgünü solar, devrilir ve uçtan 5-6 cm kurur. Saldırının yoğun olduğu bahçelerde bütün sürgünlerin uçlarının kuruduğu görülür ve meyvelerin içinde galeriler aylarında kuruyan sürgünler toplanıp yakılmalı, orta erkenci ve geç çeşitlerde kuruyan sürgünler görüldüğünden 15 gün sonra Azinphos Carbaryl, Parathion, Phosalone biri ile 2-3 ilaçlama Kabuklu Biti Şeftali ağacı dallarını sonrada ağacın tümünün kurumasına yol açar. Meyvelerde kırmızı lekeler oluşturur, bu meyvelerin değerini düşürür. Ağaçlar üzerinde bulunan dut koşnilleri, kışın süpürülerek ağaç temizlenir veya Gebbutox, Vintervaş ile ilaçlanınca iyi netice Koşnili Ağaç üzerinde daha çok guruplar halinde bulunduğundan, bulundukları dallar hızla zayıflar, yapraklar solar, dökülür ve giderek dallar kurur. Yoğun görülürse ilkbaharda kış mücadelesi uygulanmalıdır. DNOC’li madensel yağlar veya Getutox Yeşil Afidi Çiçeklerin açılmasını engeller, erken kuruma ve dökülmelerine sebep önce uzunlamasına ikiye katlanır, sonra değişik şekillerde kıvrılır ve meyveler bozuk şekil alır. Bu afid önemli bir virüs taşıyıcısıdır. İlaçlara karşı direnç kazandığı için her ilaçlamada genel afidlere uygulanan ilaçlardan biri Şeftali meyvelerinde olgunluk belirtisi olarak genellikle zemin ve üst renk teşekkülü ile meyve eti sertliği kullanılır. Olgunlaşma esnasında zemin ve üst renkte değişme, meyve etinde de yumuşama olur. Meyveler avuç içersine alınıp sağa sola çevrilerek koparılır. Uzak pazarlara gönderilecek veya soğuk hava deposunda muhafaza edilecek meyveler tam olgunluklarından 24-48 saat önce hasat Ağaçtaki meyvelerin tamamı aynı zamanda olgunlaşmadığından meyveler, hava sıcaklık durumlarına göre 2-4 gün ara ile 3-5 defada toplanır. Toplanan meyveler ambalaj kaplarına yukarıdan boşaltılmamalıdır. Şeftali meyveleri soğuk hava depolarında %85-90 nisbi nemde -05-0 oC 2-4 hafta ile muhafaza edilebilir. FİDAN VEYA AĞAÇ BUDAMA ZAMANLARI İDEAL FİDAN NASIL OLMALIDIR? 1-2 yaşında, 150 cm den uzun, 10-15 mm çaplı olmalıdır. FİDAN DİKERKEN BUDAMASI Fidanın adapte olmasına yardımcı olmak için fidan 75 cm yükseklikten tepe kesimi yapılır. tepe noktasına en yakın sürgün lider kabul edilir. sürgün uzunlukları 7,5-10 cm olduğunda iki haftada bir liderin 10 cmlik alt kısmı el veya makas ile kesilir. MEYVE AĞAÇLARINDA BUDAMA yaz ve kış olmak üzere ikiye ayrılır. kış budaması; kışı ılık geçen yerlerde kış dinlenmesine girdikten sonra yapılabilir. kışı sert geçen yerlerde yaprak dökümünden ilkbahar gelişme başlamasına kadar ki dönemde yapılabilir. yaz budaması genç ağaçların şekillendirilmesinde kesinlikle yaz budaması yapılmalıdır. hazirandan ve ağustos ayına kadar yapılır. sürgün seyreltme, eğme, bükme, açıları daraltma, genişletme, uç alma, şekli bozan veya istemeyen dallar bu dönemde kesilir. GÜL BUDAMA kış sonu veya ilkbahar başında yapılır. devamlı çiçek açan güller ilkbahar da budanmalıdır. ÇİT BİTKİLERİNİ BUDAMAmayısın ikinci yarısı, temmuz sonu, eylül sonunda olmak üzere yılda 3 defa budama yapılmalıdır. YAPRAĞINI DÖKEN TÜRLERDE BUDAMA genellikle kış sonunda budanır. yaprağını döken tür olup, kanama özelliği olan ceviz, akçaağaç, huş, karaağaç vb. gibi ağaçlar sonbaharda, yaprağını döken tür olup, büyüme döneminde çiçek açan süs kirazı, süs elması, yalancı akasya, erguvan gibi ağaçlar çiçeklenme dönemleri bittiğinde yani geç ilkbaharda budanırlar. İĞNE YAPRAKLILAR DA BUDAMA kuru dallar kesilecek ise her dönem kesilebilir. yeşil budama yapılacaksa sonbahar ve kış mevsiminde yapılmalıdır. ARDIÇ, ŞİMŞİR, SERVİ VE YALANCI SERVİLER DE BUDAMA bütün mevsimlerde büyüme devam ettiği için yıl boyunca budanabilir. BÜTÜN ÇİÇEK VEREN ÇALI TÜRLERİ, BODUR AĞAÇLAR VE OYA AĞACINDA BUDAMA çiçeklenme döneminden sonra budama yapılır. NOTLAR Budama açısı 10'u 10 geçe yapılır. Çapı 5 cm den küçük olan dallara macun sürülmesine gerek yoktur. Budama yaparken budama aletleri 1 miktar çamaşır suyuna 5 miktar su koyularak solüsyon sağlanır. bu solüsyonla budama aletleri dezenfekte edilir. Budama yapılan dallara aşı macunu, sutut veya kil gibi madde sürülmeden dallarda yaralar açık bırakılmamalıdır.

şeftali budama hangi ayda yapılır