Seefull list on yucex.com Atomnumarası 76, atom ağırlığı 190,2’dir; kimyada Os simgesi ile gösterilir. 1803’te Tennant tarafından iridyumla aynı zamanda keşfedilen osmiyum, platin grubunun en ağır üç metalinden biridir. Özgül ağırlığı 22,5’dir; 2.700°C dolayında ergiyen çivit mavisi renginde çok sert bir katıdır. Hiçbir asitle etkilenmez. Plastikoyuncak imalatı, inşaat sektörü, gıda ambalajları, elektronik yalıtımı, mutfak eşyaları gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılır. Geri dönüşüm tesislerinde gerek tek kullanımlık olsun gerekse uzun yıllar kullanılmış ancak artık kullanılamaz hale gelmiş diğer ürünler olsun bütün plastik atıklar tekrar Ömrünütamamlamış lastiklerin önemli bir kısmı, geri kazanım tesislerinde kullanılır. ÖTL haline gelmiş tonlarca atık lastik öğütücü makinelerimizde kırılarak kauçuk ve çelik parçalara ayrılır. Bu parçalar sanayide ve çevre ile ilgili faaliyetlerde hammadde olarak değerlendirilir. Doğal kaynaklar sanayinin ihtiyacı olan hammadde ve enerjiyi sağlar. Bu nedenle doğal kaynaklar ekonomik gelişmeyi sağlayan önemli etkendir. Toprak, sanayide hammadde olmasının yanı sıra tarım ve hayvancılık faaliyetelerinin de vazgeçilmez kaynaklarınından biridir. Hammadde olarak toprak; seramik, fayans, kiremit, tuğla Krom Ülkemizde en çok bulunan madenlerdendir. Demir çelik sanayisinde ham madde olarak kullanılır. En fazla; Fethiye, Köyceğiz (Muğla) ve Elazığ'da çıkarılır. Bor Mineralleri: Jet ve roket yakıtı ve cam elyafı ile porselen ve cam üretiminde kullanılır. Ülkemiz, bor minerallerinin dünyada en fazla olduğu yerdir. gIOCBf. Madenler Çevremizden topladığımız taş ve kaya parçaları bulunduğumuz çevredeki kayaçları tanımamızda bize yardımcı olur. Etkinliğimizde taşları inceledik. Taşların küçük parçacıklardan oluştuğunu gördük. Taşları oluşturan bu küçük parçacıklara mineral diyoruz. Dolayısıyla da taşların kayaçları oluşturduğunu düşünürsek kayaçlar da minerallerden oluşur. Bir kayaç bir çeşit mineralden oluşabileceği gibi farklı farklı minerallerden de oluşabilir. Bir kayacın şekli, sertliği, rengi yapısındaki minerallere bağlıdır. Ekonomik değeri olan mineral ya da kayaçlara maden denir. ETKİNLİK Nikel Çok dayanıklı bir madendir. Uçak motorlarında kullanılır. Altın Süs eşyası özellikle de mücevher olarak kullanılır. Pahalı olduğu için daha çok yatırım aracı olarak kullanılır. Talk Seramik, pencere, kapı ve pudra üretiminde kullanılır. Bor Yüzyılın en önemli madenidir. Jet, uzay mekiği gibi taşıtların yakıtıdır. Bunun dışında diş fırçasından boyaya elektronikten yakıta kadar 7000 ayrı kullanım alanı vardır. Kurşun Akü yapımında ve ambalaj malzemesinde kullanılır. Gümüş Süs eşyalarında sıkça kullanılır. Fotoğrafçılıkta kullanılır. Madenler hayatımızın vazgeçilmez parçalarıdır. Altın, bakır, demir, kömür, bor, tuz, krom, cıva, çinko, kurşun ve kükürt madenlere örnek verilebilir. Taş, toprak, kaya maden değildir. Fakat mücevher olarak kullanılan zümrüt, elmas, yakut, safir kıymetli taşlardandır. Madenler yerden taşla toprakla karışık çıkarılır. İşlenerek kullanıma hazır hâle getirilir. Madenlerin doğru kullanılmaları ülke ekonomisi açısından çok önemlidir. Çünkü madenler çok uzun yıllarda oluşan ve yenilenmeyen kaynaklardır. Türkiye maden bakımından çok zengin bir ülkedir. Ülkemizdeki madenlerimizi kendimiz işleyip sanayide kullanırsak güçleniriz. Cıva İlaç ve boya sanayinde, dişçilikte ve termometre yapımında kullanılır. Demir Demir hayatımızda en çok kullanılan madendir. Çok dayanıklı madendir. İnşaatlarda, çelik üretiminde kullanılır. Bakır İyi bir iletkendir. Kolay şekil verilebilir. Ev eşyalarında özellikle mutfak eşyalarında ve elektrik endüstrisinde kullanılır. Bronz yapılmasında da kullanılır. Alüminyum Hafif bir madendir. Elektrik iletkenliği iyidir. Dayanıklı tüketim eşyalarında sıkça kullanılır. Tencere, tekerlek kapaklarında, çamaşır makinelerinde kullanılır. Ana sayfa Maden Maden nedir? Madenlerin özellikleri nelerdir? Türkiye’de madencilik Maden nedir? Maden, yer kabuğunda filiz olarak isimlendirilen bileşimler halinde bulunan, çeşitli iç ve dış etkenlerle kendiliğinden doğal yollarla oluşan mineraller olarak tanımlanır. Madenlerin genel özellikleri Madenler, doğada nadir olarak saf olarak bulunur. Toprakta filiz olarak adlandırılan bileşimler halinde çıkarılır ve işlenip saflaştırılarak kullanıma sunulur. Maden filizleri doğada tabakalar arasında damar ya da yataklar halinde bulunur. Maden ocakları nasıl işletmeye açılır? Maden ocaklarının işletilmesi için belli şartları sağlaması gerekmektedir. Bu şartları maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz; Tenör Maden ocaklarından çıkarılan cevher içindeki değerli element veya bileşik yüzdesine tenör denir. Maden ocağının işletmeye açılabilmesi için cevherdeki tenör oranının yüksek olması gerekmektedir. Değerli mineral oranı kâr getirmeyecekse ocak işletmeye açılmaz. Rezerv Yatağında veya damarında bulunduğu tespit edilmiş fakat henüz çıkarılmamış ve işlenmemiş maden cevherlerine verilen isimdir. İşletmeye açılacak maden ocağında rezerv yeterli miktarda olmalıdır. Eğer rezerv az ise o maden işletmeye açılmaz. Ulaşım ve nakliye Çıkarılan cevherin nakliyesi işlenmesi için gönderilecek tesise uzaksa ve ulaştırılması pahalıya mâl olacaksa o maden işletmeye açılmaz. Sermaye Madenlerin aranması, yeri tespit edilen madenlerin çıkarılması ve taşınması gibi işlemler yüksek miktarda sermaye gerektirir. Gerekli sermaye yoksa eğer madenler işletilemez. Günümüzde geri kalmış ülkelerin madenlerini gelişmiş ülkelerin işletmesinin en büyük nedeni sermayedir. Teknik bilgi ve imkanlar Madenlerin işletilebilmesi için araç-gereç ve teknik personele ihtiyaç duyulmaktadır. Madencilik konusunda yeterli bilgi birikimine ve tecrübeye sahip olan insanlar olmadan maden ocağı işletilmesi mümkün değildir. Türkiye’de Madencilik Türkiye, dünya maden ve hammadde rezervinin %0,3’üne sahiptir. Lületaşı ve boz tuzları rezervlerinin yarısından fazlası Türkiye’de bulunmaktadır. Ülkemizin madene olan ihtiyacı her yıl %8 artmaktadır. Rezervlerin ne kadar fazla olduğundan daha ziyade ne kadarının çıkarılıp kullanıldığı daha önemlidir. Çünkü birçok ülke madeni çıkarıp işleyecek kadar maddi güce sahip değildir. Türkiye, dünyada maden yatakları bakımından şanslı ülkeler arasındadır. Dünyada çıkarılan 50’den fazla maden çeşidi arasından 29’u Türkiye’de bulunmaktadır. Bu da Türkiye’nin dünyada ilk on ülke arasında yer almasını sağlamaktadır. Türkiye Maden Yatakları MTATürkiye’deki madenleri şu şekilde sıralayabiliriz; Demir Krom Bakır Bor mineralleri Boksit Manganez Volfram Kükürt Civa Fosfat Zımpara taşı Kurşun ve çinko Uranyum Mermer Barit Tuz Lületaşı Oltutaşı Asbest Gümüş Nikel Bitümlü Şeyl Flüorit Feldispat Altın Dolamit Kuvars Linyit Zeolit Kaynakça DEMİR YATAKLARI en büyük demir üreticisidir. Hemen her eyalette demir bulunur. Ancak, en önemli yataklar Michigan, Minnessota ve Wisconsin’ deki hematit filizleridir. Dünya yüzeyindeki insan yapısı en geniş delik, Minnessota’ da Hibbing yakınlarındadır ve bir de demir madeni yüzünden açılmıştır. Lorraine’ deki büyük limonit yatakları, Fransa için zengin ve ekonomik bir demir kaynağı oluşturur. Rusya’ daki başlıca yataklar Urallar’ da Perm’ de ve Ukrayna’ da dır. Britanya’ da demir filizi yatakları, Midlands ve Kuzey İngiltere kömür havzaları arasında yer alır. İsveç, Almanya, İspanya, Lüksemburg, Kanada ve Hindistan’ da geniş yataklar vardır. Son yıllarda Afrika’ da da geniş demir yatakları ortaya çıkarılmıştır. Birçok demir filizi yatağının geçmişi, bir yükselme ve düşüş öyküsüdür Birçoğu, yüzyıllarca işletildikten sonra bırakılmış, ötekiler,yüzyıllarca ilgi çekmedikten sonra gün ışığına çıkarılmıştır. Geçmişte çıkarma teknikleri, yüksek nitelikli metalin yalnızca çok arı haldeki filizlerden çıkarılmasına olanak sağlayacak düzeydeydi Bugün metal işleme tekniklerindeki gelişme nedeniyle bir yatağın kazanç getirici sayılabilmesi için büyük olması ve açık tavanlı madenciliğe elverişli olması gerekir. Arı halde gümüşsü beyaz renkli bir metal olan demir Fe, dünyada ki metaller içinde en bol bulunanların ikincisi, elementler arasında ise dördüncüsüdür. Yeryüzünün çekirdeği, büyük miktarda metal demirden yapılmıştır. Ancak, yeryüzü kabuğunda demir, öteki maddelerle tepkimeye girmiş durumdadır. Arı durumda çok seyrek bulunur Yalnızca bazı göktaşlarında ve bazaltlı kayalarda Demir nerelerde kullanılır ve nerelerde çıkartılır? Ülkemizdeki Demir Madeni Yatakları 1Güney Marmara 2Kuzey Ege 3Orta Torosların kuzey bölümleri 4Malatya-Hekimhan 5Sivas-Divriği 6Edremit-Eymir Demir nerelerde kullanılır ve nerelerde çıkartılır? TÜRKİYE DEMİR YATAKLARI 1- GİRİŞ Günümüzde Demir – Çelik, sanayinin temel hammaddesini oluşturmakta ve ülke kalkınmasında önemli rol oynamaktadır. Ülkenin ekonomik gelişmeleri kişi başına düşen gayri safi milli hasıla dışında, kimi istatistiklerde kişi başına düşen demir-çelik tüketimi ile de ölçülmektedir. Metaller arasında en çok kullanılan ve en ucuz olan demir ve bir demir alaşımı olan çelik, günlük yaşantımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte insanlar demiri, uygarlık tarihinin erken dönemlerinden neolitik kültür beri bilinen altın, bakır, ve tunçtan çok daha sonra kullanmaya başlamışlardır. Bakır, kalay, kurşun, gümüş ve altın gibi yumuşak madenlerin kolaylıkla işlenmesine karşın, demirin ergitilmesi için o dönem fırınlarına göre daha yüksek bir sıcaklık 1539 0C ve katkı maddeleri kömür ve kireçtaşı gerekmekteydi. Demir Mısır, Mezopotamya ve Anadolu’da eski çağlardan beri bilinirdi. En eski dönemlerde altın kadar önemli olan demir, önemli kişilere ait kılıçların keskin yanlarıyla, süs eşyası yapımında kullanılıyordu. Bununla ilgili Anadolu bir çok eserler bulunmuştur. 2- DEMİR CEVHERİNİN EKONOMİKLİLİĞİ Demir cevherinin ekonomikliliğini etkileyen iki önemli faktör vardır. A- JEOLOJİK ETKENLER 1- Cevherin Tipi ve Tenörü Doğrudan yüksek fırına gidecek türde yıkama cevheri, ağır ortam cevheri, vd. Rice oranı* safsızlıklar. 2- Tonaj Ham cevher rezervi, elde edilebilecek ürün miktarı, sermaye maliyetine etkisi. 3- Tane Boyu Öğütme boyu, doku cevher minerallerinin ayrılması yabancı maddelerin atılması. 4- Öğütülebilme Cevherin konsantre ve pelet yapılabilecek boyda öğütülmesi ve bu iş için gerekli elektrik enerjisinin Ton/KW/Saat. 5- Mineraloji Manyetit, Hematit, Götit, Silikat ve Karbonat yabancı madde mineralojisi. 6- Cevher Tiplerinin Dağılımı Tenörü, dokusu, mineralojisi seçmeli madencilik yapılabilir mi? * Rice Oranı Fe / SiO2 + Al2O3 7- Örtü Malzemesi Kalınlığı, cinsi, doğası, yer altı mı yoksa açık işletme mi? Cevherin Geometrisi Gövdenin duruşu, düşeyde metre başına Ton miktarının dekapaj oranı üzerindeki etkisi. 9- Yer Topografya, iklim B- JEOLOJİK OLMAYAN ETKENLER 1- Pazar ve Fiyat 2- Politik ve genel iş atmosferi 3- Taşıma Maliyeti 4- İşçilik ve yerleşme olanakları maliyetleri 5- Yapım maliyeti 6- Güç kaynağı 7- Su temini Vergiler 9- Ruhsat Hakkı Rödevans 10- Enflasyon Etkisi 11- Atıkların uzaklaştırılması 12- Ortamın etkisi= Ekoloji 13- Finansman 3- DEMİRİN DOĞADA BULUNUŞU VE DEMİR MİNERALLERİ Demir % 5,4 bir bolluk ortalamasıyla yer kabuğunun Oksijen, Silis ve Alüminyumdan sonra dördüncü yaygın elementtir. Kimyasal ve Fiziksel Özellikleri Atom Numarası 26 Atom Ağırlığı İyon Yarıçapı Fe+2 A0 Fe+3 A0 Elektronegativite Fe+2 Fe+3 Ergime Noktası 15350 Kaynama Noktası 27350 Elektrik İletkenliği Isı İletkenliği Yoğunluğu gr/cm3 Demir doğada +2 Ferro +3 Ferrik ve 0 değerli olmak üzere üç biçimde bulunur. En önemli Demir Cevheri Mineralleri; Cinsi Kimyasal Formülü Olabileceği En Yüksek Tenör %Fe - Manyetit - Hematit Fe2O3 - Götit HFeO2 - Limonit FeO OH NH2O - Siderit FeCO3 4- DÜNYADA MEVCUT DURUM a REZERVLER Maden Dairesi istatistiklerine göre dünyada demir cevheri kaynakları ham cevher olarak 870 milyar Ton’un üzerinde tahmin edilmektedir. Pazar ekonomisi ülkeleri için yapmış olduğu bir araştırmada Toplam 753 milyar Ton rezervin ülkeler bazındaki değerleri aşağıda verilmiştir. Ülke Ortalama Tenör % Rezerv Milyon Ton Metal Milyon Ton Cezayir 51,9 437,4 Avustralya 60,1 Brezilya 63,3 Kamerun 30,1 196,8 49,8 Kanada 34,7 Demir madenin kullanım alanları nelerdir? Çelik sanayinin ana hammaddesi olarak, İnsan ve hayvan yaşamının en önemli parçası olan hemoglobinin yapısında, Demir oksitleri boya endüstrisinde pigment olarak, Saf halde demir karbon ve diğer metallerle alaşımları halinde, İnşaatlarda beton, kiriş ve yüzeylerin güçlendirilmesinde kullanılır. Alıntı gülsün adlı kullanıcıdan alıntı demirin bakırın kromun borun boksitin ülkemiz için ekonomik değerleri nelerdir hemen söyleyi performans görevi yarına Ülkemizin sahip olduğu kaynakların ekonomiye katkıları Ülkemiz birçok yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahiptir. Bu kaynakların düzenli kullanılması gerekmektedir yoksa zaman tükenmez dediğimiz kaynaklarda tükenecektir. Bu kaynakların tükenmese sonucunda hayatımız büyük ölçüde zorlaşabilir. Bu kaynakları daha verimli kullanmalıyız. Ve bu kaynaklardan yararlanmalıyız. Bu Kaynakların Ekonomiye Katkıları ve Bu Kaynaklardan Daha Verimli Yararlanmak Sular Türkiye de su kaynakları boldur. Bu kaynaklar ülkemizin ekonomisine büyük katkılar sağlamaktadır. Peki bu kaynaklar ekonomimize nasıl katkılar sağlar? Akarsulardan barajlar sayesinde enerji elde edilebilir. Ve ya turistik amaçlı gezilerde akarsulara gidilebilir. Buralarda insanlar bulunan turistik tesislerde kalabilir. Bundan dolayı akarsular ülkemizin ekonomisine birçok şekilde katkı sağlar. Madenler Ülkemizin ekonomisine bir katkı sağlayan şeyde madenlerdir. Türkiye de madenler çok çıkartılır rezervler fazladır. Çıkarılan madenler direk hammadde olarak veya işlenilip de satılabilir. Türkiye de çeşit, çeşit madenler vardır. Bunlar birçok sanayide kullanılır. Bu madenler tekstil, giyim, yiyecek-içecek, yakıt sanayilerinde kullanılabilir tabi bunlar bazılarıdır. Ama bazı madenlerimizi doğru kullanmamaktayız. Bu madenlerimizi işleme şansımız varken bu madenleri dış ülkelere hammadde olarak satıyoruz bu işte bundan dolayı pek fazla kâr edemiyoruz. Ormanlar Türkiye bir orman cennetidir. Ormanlarımız çok fazladır ama bu ormanları bilinçli kullanmalıyız. Bu günlerde görülen küresel ısınmanın sonucunda dünyamız yok olabilir. Küresel ısınmanın oluşmasının sebeplerinden biri de ormanlarımız gün geçtikçe yok olmasıdır. Ormanlarımızı korumalıyız. Ormanlarımız bizim oksijen kaynağımızdır. Turistlere yapılan orman gezileri ekonomimize katkı sağlıyor. Ayrıca bazı sanayilerde de ormanlardaki ağaçlar hammadde olarak kullanılmaktadır. Ormanlarımızı gelen turistler beğendiğinde tanıdıklarına bahsettiklerinde daha çok turist geliyor. Ama ormanlarımız çok büyük bir tehlikede bundan dolayı ormanlara karşı duyarlı olmalı onları korumalıyız. Turistik Yöreler Turistik yöreler Türkiye de çok fazladır. Türkiye tarihinden dolayı birçok turist Türkiye’ye gelir. Ülkemizde turistlerin geldiği yerler çok fazladır. Turistik yerler bizim ekonomimize çok fazla katkı sağlar. Çünkü Türkiye’ye gelen turistler buradaki turistik tesislerde kalır, buradan alış-veriş yapar, hediyelik eşyalar satın alır. Turistlerin çoğu kendi ülkelerindeki paralarla alış-veriş yaptığından dolayı ülkemize de döviz girer ve Türkiye çok kâr elde eder. MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI Türkiye hemen her bölgesinde çeşitli madenlerin bulunduğu, bazı madenlerce de zengin olduğu bir ülkedir. Zengin ve işletmeye elverişli madenlerimiz de çeşitlidir. Ancak, bugün bütün madenlerimiz henüz ye*terince işletmeye konulmamıştır. İşletilen madenlerimiz hem iç piyasaya verilmekte, hem de ham madde olarak ihraç edilmektedir. Madenler, Türkiye'nin yeraltı zenginlikleridir. Madenlerimizin bir kısmı çok eski çağlarda işletilmiş, madenciliğin bazı bilgileri memleketimizden başka ülkelere yayılmıştır. Pek eskiden kurşun, altın, gümüş, demir, bakır, kalay madenleri biliniyordu. Türkler, eskiden beri madencilikle ilgilenmişlerdir. Ergenekon Destanı Türklerin madene vermiş olduğu büyük değeri destanlaştırmıştır. Madenler, yerden "filiz" adı verilen bileşimler halinde, "maden cevheri" olarak çıkarılır, sonradan ergitilerek asıl maden dediğimiz duruma gelir ki, bundan da istenilen eşya, alet ve makine yapılır. Madenler, tabiatta nadir olarak saf halde bulunur. çoğu, başka elemanlarla bileşikler halindedir ve minerallerle karışıktır. içinde maden bulunan bu bileşikler maden filizleridir. Yer altı veya yerüstü ocaklarda taş, toprak ve başka maddelerle karışık olarak elde edilen ve herhangi bir işleme henüz bir tutulmamış bulunan maden cevherlerine "tuvönan cevher" denilmektedir. Filizlerdeki maden oranı bazen az olabilir. Böyle durumlarda az bir miktar maden elde edebilmek için çok miktarda filizi işlemek gerekir. Maden filizinden sadece maden değil, başka maddeler de çıkarılır. Madenle başka maddelerin filizlerden ayrılması işleri bir bilim haline gelmiştir ki, bu' metalürjinin bir bölümüdür. Madenler, yer kabuğunun ana malzemesi olan taşlar arasında "maden damarları" ve " maden yatakları" olarak bulunur, çoğunca başka elemanlarca da bileşikler halinde ve minerallerle karışık olurlar. Maden damar ve yatakları, ya yerin içinde yatay veya buna yakın duruşta olur, ya da eğimli ve hatta dik olarak uzanırlar. Bu duruş ve uzanışın, madenlerin çıkarılmasında önemli yeri vardır. Bir yerdeki madenlerin tahmin olunan miktarları ve yedek durumu da "maden rezervi" şeklinde ifade olunur. Maden işletmeleriyle bu kavram arasında yakın bağlantı vardır. Başlıca Maden Çeşitleri Madenlerin oluşumu, çeşidi ve rezervleri arazinin jeolojik yapısına ve oluştuğu jeolojik zamana bağlıdır. Türkiye’de 1. zamandan, 4. zamana kadar oluşmuş araziler faaliyetlerin sık olduğu 3. zamanda oluşan arazi geniştir. Bu nedenle krom, demir, bakır, kurşun, pirit gibi volkanik oluşumlu madenler çoktur. Demir Demir – çelik endüstrisinin en önemli hammaddesidir. Türkiye demir cevheri rezervleri bakımından oldukça zengindir. Hemen her bölgemizde demir cevherine rastlanmıştır. Ancak bu yataklardan 60 kadarı işletilebilmektedir. Sanayide ve insanın günlük yaşantısında önemli yeri olmuş bulunan demir, Türkiye'nin türlü yerlerinde zengin damarlar ve yataklar halinde bulunmaktadır. Türkler, çok eskiden beri ve bu arada Osmanlılar devrinde demirden faydalanmış, demircilik alanında zamanlarında üstün seviyeye ulaşmışlardır. Demir cevherinin çeşitleri vardır. Yerine göre türlü sanayide bunlar aranır. Bugün bütün metallerin en önemlisi de*mirdir. Demir olmadan makineyi düşünmeye imkanı yoktur. Demir, kolaylıkla oksitleşebilir veya kimyasal bileşikler yapabilir. Bu nedenle, demir çoğunca saf olarak değil, bileşimler içinde çıkar. 19. yüzyılın son*larından itibaren gittikçe gelişen "çelik" yapımı demirin değerini geniş ölçüde artırmıştır. Çelik, mekanik, fizikoşimik ve ısı etkileri altında çok değişik özellikler kazanabilen bir demir karbon alaşımıdır. Bu alaşımdaki karbon oranı % 1,7 ye kadardır. Çeliği fontdan dikme demirden ayıran özellik, içinde fontdakinden daha az karbon bulunması ve böylece uygun şartlar içinde haddelenmeye çubuk, levha ve başka biçimlere sokulmaya el*verişli olmasıdır. Çelik, bütün işlem boyunca eriyik halinde kalan ham demirin, fazla karbondan ve başka yabancı maddelerden arıtılarak in*celtilmesi yolu ile elde edilmektedir. İhtiyaca göre çok çeşitli çelikler üretilmektedir. Yine bu arada alaşım yapmak üzere demir ile az oranda da olsa, birleştirilen ve yüksek kaliteli özel ve soy çelikler ya*pımına yarayan madenler vardır. Bunlardan krom ve nikel ile manganez, volfram, molibden, titan, vanadium önemli yer tutmuşlardır. Sözgelişi Widia adı verilen wolfam karbit çeliği elmas gibi sert bir maden ala*şımı olmaktadır. İşte, demir çelik endüstrisinin ana maddesi olan demir, mem*leketimizin gelişmesinde önemli katkıda bulunacak değerde ve çok olarak türlü bölgelerimizde vardır. Bunlar arasında Divriği Demir İşletmeleri ile Balıkesir bölgesinden Eğmir ve Çarmık, Doğu Marmara bölgesinde Çamdağ, Ege bölgesinde Ayazmand, Torbalı, Akdeniz bölgesinden Büyükköy, Payas. Kayseri ile K. Maraş arasında Faraşa, Karamadazı, Sivas - Hekimhan bölgesinde Hasançelebi, Doğu Karadeniz bölgesinde Fundacık vardır. Memleketimizin daha. başka yerlerinde de türlü kalitelerden demir cevherlerine raslanmaktadır. Bunlardan Divriği manyetit oluşumu ve iyi cins demir cevheri rezervinin 40 milyon ton olduğu tahmin olunmuştur. Öteki demir cevherlerimiz de zengindir. BK. MT A, Türkiye Maden Envanteri, 1980. Cumhuriyet devrinde demir maden1erimizden faydalanmak ve bu madene dayalı endüstriyi kurmak çabaları olmuştur. 1932 de ilk olarak Kırıkkale Çelik Fabrikası işletmeye açı1arak günümüze kadar gelişmiştir. Bu fabrikanın külçe çelik yapımı 30 bin tonu geçmiştir. 1937 de Sümerbank tarafından Karabük Demir ve Çelik İşletmeleri kurulmuştur. Gelişme gösteren bu tesisler, 1955 te bir kanunla bir genel müdürlük durumuna getirilmiştir. "Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri'" adını alan bu kuruluşa Divriği Demir Madenleri İşletmesi de bağlanmıştır. Karabük işletmelerinin i 957 de başlayan daha çok genişletilmeleriyle üretim değeri üç katına Çıkarılmış, yeni yüksek fınn1ar eklenmiştir. Bu işletmelere gerekli denir çevberi Divriği'den, maden kömürü Zonguldak'tan getirti1mektedir. Genişleyen işletmenin demir ihtiyacını karşılamak için Divriği demir üretimi yılda tona yükselmiştir. Demir ham maddesine dayanan büyük tesislerimizden biri de "Ereğli Danir ve Çelik Fabrikaları"dır. Kurulmasına 1961 de başlanan bu tarihteki ek bir kanunla "Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları halinde teşekkül eden bu büyük tesisler, özel bir anonim or*taklık durumundadır ki, kurucu ve ortakları arasında yabancı kurullar da vardır. Yıllık ihtiyacı 850 bin ton kadar olan demir fılizi Hekimhan Otlukkilise, Çetinkaya, Akdağ Sivas, Kesikköprü Ankara, Karamadazı Kayseri ve Eğmir Balıkesir maden ocak1anndan. kömürün Zonguldak bölgesinden sağlanması .düşünülmüştür. Bütün bu işletmeler dışında İzmir'deki metalürji fabrikası Metaş önemli yer tutmuştur. Bakır Tarih öncesi çağlarda insanların ilk kullandığı madenlerden biridir. Bakır rezervleri yerkabuğunun volkanik oluşum gösteren bölgelerinde yaygın olarak bulunmaktadır. Saf bakır üretimi ülke gereksinimini karşılamadığı için dışarıdan saf bakır alınır. Soğuk da dökülebilen ve haddeden geçirilme kabiliyeti çok olan bakır, tarihten önceki çağlarda insanların ilk kullandıkları madendir. Sonraları önce kalay ile alaşım yapılarak daha sert olan tunç elde edilmiş. fakat sert ve kullanışlı olan demir, zamanla bakır ve alaşımlarının yerini almıştır. Bakır, elektrik enerjisi çağının da başta gelen madenlerindendir. Kolay işlenebilmesi ve renginin altına benzemesiyle bakır ve alaşımları bugün de önemini kaybetmemiştir. Türkiye'nin türlü yerlerinde bakır madeni vardır., Bunların işletmekte olan başlıcaları Ergani, Murgol, ve Küre madenleridir. Ayrıca, küçük ölçüde özel sektör işletmeleri vardır. Bütün bu işletmelerden yılda 920 bin ton kadar tuvönan cevher çıkarılmaktadır. Bakır işletmesi işleri, Etibank'a bağlıdır. Bunlardan "Ergani Bakır İşletmesi" Elazığ'n Maden ilçesindedir. Buradaki bakırlar 1850 den beri aralıklarla, 1939 dan beri devamlı olarak işletilmiştir. Ergani madeninin yüksek bakır özü vardır. Bir başka bakır maden alanımız "Murgol Bakır İşletmesi" dir. Artvin' in Borça ilçesindeki bu maden 1951 de işletmeye açılmıştır. Er*gani'de olduğu gibi, burada da açık işletme sistemiyle cevher çıkarılır. Üçüncü bakır madenimiz "Küre Bakırlı Pirit İşletmesi" dir. Kas*tamonu' nun Küre ilçesindeki bu maden, eskiden de yer yer işletilmiş ise de, esas işletme 1959 dan beri yapılmaktadır. Krom Çok sert, iyi cilalanabilen ve paslanmayan bir alanlarda ile motor endüstrisinde ve paslanmaz çelik yapımında kullanılan önemli bir madendir. Günümüz verilerine göre, Dünya krom üretiminde Türkiye 4. satılan önemli bir madenimizdir. Krom, 18. yüzyılın sonlarından beri bilinen bir madendir. Çok sert, çok iyi cilalanabilen, paslanmayan bir madendir. Bu nedenle, nikel gibi bu da madeni eşyayı kaplamakta kullanılır. Böylece nikelaj gibi, bir de "kromla kaplama" vardır. Ancak, krom geniş ölçüde çelik endüstrisinde yer tutmuş, çeliğin sertliğini veren ve paslanmasını önleyen, yüksek kaliteli çelik elde etmeye yarayan önemli bir maden olmuştur. Çeliğin hem nikel, hem de krom ile olan alaşımları değer kazanmıştır. Türkiye, krom madeni bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Krom çıkarma bakımından da ülkeler arasında başta gelenlerindendir. Öteki krom memleketleri Güney Afrika Birliği, Güney Rodezya, Filipinler, Küba, Yugoslavya, Sovyetler Birliği, Japonya'dır. Krom, Türkiye'nin önemli bir ihraç maddesi olmuştur. Dışarıdan olan isteğe göre yıldan yıla farklı krom üretimi durumu belirmiştir. Türkiye'nin birçok yerlerinde krom vardır. Başlıca yerleri Güneybatı Ana*dolu Fethiye - Marmaris, Dalaman Havzası, Kütahya - Bursa arası, Er*gani - Maden bölgesi' Guleman krom madeni, Eskişehir doğukos, Maraş, Kayseri, Sivas bölgeleriyle Doğu Anadolu'nun türlü çevreleridir. Memleketimizin büyüklü - küçüklü çok sayıda krom işletmesi vardır I 978 verilerine göre i 03 kadar. Bunun çoğu 88 özel sektör işletmeleridir. Bunların en büyüklerinden olan Guleman krom yatakları 1934 de bulunmuş, Etibank' a bağlı bir kuruluş olarak "Şark Kromları İşletmesi" adıyla i 939 da işletmeye açılmıştır. Cevher çıkarma işi yeraltı sistemi ile yapılmaktadır. Temizlenen cevherler İskenderun limanına gönderilmektedir. Buradan 1939 dan 1970 e kadar 4 milyon ton satılık cevher elde edilmiştir. Ayrıca Muğa'nın Fethiye ilçesinde "Üçköprü Maden İşletmesi" nde de krom çıkarılır. 1969 verilerine göre, bütün krom madenlerimizde üretilen tuvönan krom miktarı 662 bin ton olmuştur. Bunun 410 bin tonu özel sektöründür. Kaynak Fen Bilimleri1 yıl önce2 Cevap1597 KezLütfen cevaplayın Bu soruya 2 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin. İşte Cevaplar Cevap Madenler sanayinin temel hammadesini oluşturmaktadır çünkü sanayi üretim yapabilmek için gücü madenlerden elde eder. petrol yakarak veya doğalgaz kullanarak veya taş kömürü yaparak enerji elde eder ve bu ürettiği enerji ile insanların ihtiyacı olan ürünleri üretebilirler. Madenler bir ülkenin en önemli zenginlerinden birisidir. Madenler bir ülkeyi refah içinde ve dışa bağımsız olarak yaşatabilir. Ekonomiyi direk etkiler. Yani zengin maden yataklarına sahipseniz ve onları kullanabiliyorsanız ülkenizde o kadar gelişmiş ham madde olarak kullanımı sayesinde Ülke ekonomisi gelişmektedir, Kalkınma sağlanmaktadır, istihdam sağlanmaktadır, Enerji ihtiyacı sağlanmaktadır, Dışa bağımlılık azalmaktadır, İhracat oranı artmaktadır, Teknik ilerleme sağlanmaktadır, İş imkanları da oluşturulmaktadır. Bu cevaba 0 yorum yazıldı. Cevap Madenler yer altından ham madde olarak çıkarılır ve işlenerek kullanıma hazır hale getirilir. Her madenin kullanım alanı farklı farklı olmaktadır. Teknolojiden, ev eşyasına kadar doğrudan kullanılan işlenmiş madenler, ülkeler için milli servet durumundadır. Madenlerin ham madde olması ülkeler için ekonomik değer taşımaktadır. Madenlerin bulunmasından çok işlenmesi ve işlenecek teknik alt yapının ve istihdam oranının oluşması daha da önemlidir. Madenlerin ham madde olarak kullanımı sayesinde Ülke ekonomisi gelişmektedir, Kalkınma sağlanmaktadır, istihdam sağlanmaktadır, Enerji ihtiyacı sağlanmaktadır, Dışa bağımlılık azalmaktadır, İhracat oranı artmaktadır, Teknik ilerleme sağlanmaktadır, İş imkanları da oluşturulmaktadır. Bu cevaba 0 yorum yazıldı. Soru Ara? den fazla soru içinde arama YazBilgilendirme 2022 yılı YKS, AÖF, AUZEF, ATA-AÖF, AÖL, LGS, AÖO, AÖIHL-MAÖL, YDS, TUS, MSÜ, ALES, KPSS, İSG, YKS, DGS, EUS, TYT, AYT, ADES, ADB, Amatör Denizcilik Eğitimi Sınav takvimleri belli

bütün madenler sanayide hammadde olarak kullanılır mı